ENGELLİLERE, MAAŞ ENGELİ

***2013 yılında yayınlanan, 2022 sayılı engelliler yasasına göre, engelli aylıklarına ilişkin yapılan düzenlemede hanenin geliri değil, kişi gelirinin göz önüne alınmasına ilişkin yayınlanan maddeye Muğla engelli dernekleri başkanları isyan etti.

-Neval Arslan

*** Dünya Down Sendromu Derneği Köyceğiz Şube Başkanı Hüseyin Yaman: “Down sendromu, zihinsel engelli, otizmlilerin şimdiye kadar ilacı bulunamadı ve düzelme şansları da yok. Tanısı yapılan hastalıkların daimi sürekli olan raporları 2 yılda bir neden tekrardan değiştiriliyor?”

2013 yılında yayınlanan, 2022 sayılı engelliler yasası yönetmelikte yer alan madde/2’de; Engelli olduklarını kanıtlamış ve 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarından; sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar veya nafaka bağlanmış ya da nafaka bağlanması mümkün olanlar hariç olmak üzere, her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olduğu ya da aynı tutardan fazla gelir sağlamasının mümkün olmadığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından tespit olunarak muhtaçlığına karar verilenleri kapsıyor.

2022 sayılı engelliler yasasında, 30 Mart 2013 tarihinde değiştirilen yönetmelik, engelli bireylerin aileleri tarafından onaylanmıyor. Aileler bu konudaki yasal düzenlemenin yetkili makamlarca tekrardan gözden geçirilmesini ve aylık maaşlardaki eşitsizliğin giderilmesini talep ederek, seslerini duyurmaya çalışıyor.

Muğla’da faaliyet gösteren engelliler dernek başkanları, yönetmelikte yer alan engelli aylık maaşlarının hane içi gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olduğu ya da aynı tutardan fazla gelir sağlamasının mümkün olmamasına tepki gösteriyor.

“KİŞİNİN GELİRİ BAZ ALINSIN”

2022’den yararlanarak, kendi çocukları ve tüm engelli çocuklarının, engelli maaşından yararlanması gerektiğine dikkat çeken Zihinsel Engelliler Dernek Başkanı Menderes Çetinözlü, “Bu çocuk Sakıp Sabancı’nın evladı da olsa, dağdaki çobanın evladı da olsa benim için ikisi de aynı.  Hanenin toplam gelirinin değil, kişinin gelirinin baz alınmasını istiyoruz. İş görmezlik raporu olan herkesin maaş almasını talep ediyoruz. İsteyen müracaatını yapabilsin, yararlanabilsin. Bizim önümüze gelir kıstası koyarak, zengin engellisine bakıyor, fakir bakamıyor diye bir denge var mı? Benim oğlumun ağır engelli raporu var ama 2022’den yararlanamıyoruz. Neden? 5 bin TL emekli maaşım olduğu için biz hiçbir sosyal yardımdan yararlanamıyoruz. İkisi için sadece sağlık güvencemden yararlanabilir raporu aldık, o kadar. Konu ile ilgi Ankara ziyaretimizde tüm siyasi partilerimizin grup başkan vekillerine ve bakanlıklarımıza bu konunun çözümü için taleplerimizi ilettik ama bir dönüş olmadı.” şeklinde konuştu.

“DAİMİ SÜREKLİ RAPOR HAKKI GERİ GELMELİ”

Tanısı yapılan hastalıkların daimi sürekli olan raporları 2 yılda bir değiştirilmesine yönelik tepki gösteren Dünya Down Sendromu Derneği Köyceğiz Şube Başkanı Hüseyin Yaman, “Ne engelli çocuğum var ne de engelli bir bireyim ama derneğim sayesinde engelli bireyler sürekli hayatımın merkez noktasında. Şimdi sormak istiyorum, ‘Tanı belli, tedavi yok, neden tekrardan değiştiriliyor bu raporlar?’ Daimi sürekli rapor hakkı geri gelmeli. Oranlar muayenede düşüyor. Yanı sıra maaşlarda da düşürülme ya da tamamen kesme yaşandı. Çocuklarımızın sürekli raporlarının eski düzene dönmesi, rapor oranlarında düşme yaşanmaması, maaşlarının tekrardan devam etmesi ve hastanelerde randevu sisteminde öncelik tanınmasını istiyoruz. Bu çocukların hastalıklarının tanısı zaten koyulmuş ve bu çocukların tedavisi yok. Maaş konusunda da kazancı çok olana az, az olana da çok verilsin, işin özü bu. İhtiyacı olan aileler gerçekten çok zorlanıyor.” dedi.

“1 AYDIR RANDEVU BULAMIYORUZ”

Öte yandan hastane randevularında da sıkıntı yaşadıklarına da dikkat çeken Başkan Yaman, “Doktorun yanına gittiğimiz zaman bin deren su getirttiriyor bize. Bizler ve birçok çocuk ilçelerden buraya gelmek zorunda ama 1 aydır randevu bulamıyoruz. Kurul raporlarına girecek çocuklarımız adına sıkıntı yaşıyoruz. Yönetim katında kimse bu işten memnun değil. İzmir ve Aydın’dan birçok hastada Muğla’ya geldiği için bizler ister istemez sıra bulamıyoruz.” şeklinde konuştu.

“RAPORLARININ YENİLENMEMESİ GEREKEN ÇOCUKLARIMIZ VAR”

“Kaldı ki bunların arasında raporlarının yenilenmemesi gereken çocuklarımızda var” diyerek tepki gösteren Başkan Yaman, “Zaten oraya bitap bir şekilde gidiyoruz, ertesi gün yerinden kalkamıyor. Down sendromu çocukların yüzde 70’inin raporlarının yenilenmesine gerek yok. Çünkü zaten belli bir tedavi sonucunda tanısı koyulmuş, ilaca bağlanmış. Örnek veriyorum, hastaneye gidildiği zamanda bunun beyin tomografisini çekiyorlar, bakıyorlar ki değişen bir şey yok. İlacın dozunu ya yarım aşağıya veriyor ya da yarım yukarı ama tanı aynı tanı. Düzelme şansı yok. Down sendromu, zihinsel engelli, otizmlilerin şimdiye kadar ilacı da bulunmamıştır.” dedi.

“KADEMELİ MAAŞ BAĞLANABİLİR”

 “Önceden maaş alıyorduk, daha sonra ailemin gelir testine tabi tutulduk ve yaklaşık 4 sene önce kesildi. Maşaların kesilmesi elbette yetmiyor ama ben bu işin maddi boyutunda değil manevi boyutundayım.” diyen engelli birey babası A.Ç. , “Benim kızım 39 yaşında, yüzde 86 engelli. Maaşı kesildi diye üzüldü, ağladı ve psikolojisi bozuldu. Aile içinde de muhabbetlere şahit olunca, anlatamadık. 5 ‘im olmayacak diye ağladı.  Bizde var biz sana veririz dedikçe günlerce 5’im olmayacak benim diye ağladı. Bir şekilde ikna ediyoruz. Maddi imkânlarımızda belli ama buna da şükür. Tamamen kesinti yerine en azından herkesin aile bütçesine göre kademeli engelli maaşı bağlanabilir.” şeklinde konuştu.